|
Η ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ ΤΟΥ ΑΘΩ
|
|
| margarita | Date: Κυριακή, 07-ΑΠΡ-2013, 2:09 PM | Message # 1 |
 Ο βασιλιάς των μελών
Group: "Εσπερίτες"
Messages: 12902
Status: Offline
| Η χερσόνησος του Άθω στην αρχαία Ελλάδα και η λατρεία της θεάς Άρτεμης Σεπτεμβρίου 27, 2008 by stardust30 5
 Αναπαράσταση του αγάλματος του "Αθώου Δία" στην κορυφή του όρους ΆθωΗ Ελληνική µυθολογία αναφέρεται συχνά στη Χαλκιδική:
Το αρχαίο όνοµα της Κασσάνδρας ήταν Φέγρα, δηλαδή τόπος της φωτιάς.
Πιστεύεται ότι ήταν η γη των Γιγάντων και το πεδίο µάχης του πολέµου
µεταξύ των Θεών του Ολύµπου και των Γιγάντων, όταν οι τελευταίοι
επιχείρησαν να εκδιώξουν τους Θεούς από τον Όλυµπο. Σύµφωνα µε ένα µύθο,
ο Εγκέλαδος, ένας από τους Γίγαντες, καταπλακώθηκε από βράχο που
πέταξαν εναντίον του οι Θεοί του Ολύµπου. Έτσι, ο “Εγκέλαδος-Σεισµός”
γίγαντας, είναι θαµµένος στην Κασσάνδρα, αλλά µη έχοντας πεθάνει, από
καιρό σε καιρό προσπαθεί να ελευθερωθεί από το βράχο που τον έχει
καταπλακώσει και οι προσπάθειές του αποτελούν το φαινόµενο του σεισµού.Στο άλλο άκρο της Χαλκιδικής η χερσόνησος του Aθω πάλι σχηµατίστηκε και πήρε το όνοµα της από το βράχο που έριξε
εναντίον των θεών ο Γίγαντας Άθως. Η Σιθωνία οφείλει το όνοµά της στο
Σίθωνα, το γιο του Ποσειδώνα. Η Θεά Άρτεμις, ρωμαϊκό αντίγραφο ελληνικού πρωτοτύπου, τέλη 4ου αρχές 3ου αι. π.Χ. Τα απολιθωµένα λείψανα ελεφαντοειδών και άλλων εξαφανισµένων ειδών που βρέθηκαν στη Νικήτη και έχουν εντοπιστεί
στα Βραστά, στην Τρίγλια κ.α. αποτελούν µάρτυρες µιας άλλης εποχής, που
µάλλον δεν είδε ποτέ ανθρώπινο γένος. Επίσης τα ευρήµατα στο Σπήλαιο των
Πετραλώνων απέδειξαν ότι η παρουσία του ανθρώπου εδώ ξεπερνά τις
700.000 χρόνια, ενώ το κρανίο του αρχανθρώπου υπολογίζεται πως έχει
ηλικία 200.000 ετών περίπου. Εγκαταστάσεις οργανωµένης κοινωνίας έχουµε
στη Χαλκιδική από το 4.000 π.Χ. και οι παλαιότεροι κάτοικοί της ήταν
Θράκες και Πελασγοί.Τον 8ο αι. π.Χ. πλήθος κατοίκων καταφθάνει στην περιοχή, προερχόµενο κυρίως από την Χαλκίδα (εξ ού και η
ονομασία “Χαλκιδική”) και την Ερέτρια. Στο τέλος του 5ου αι. π.Χ. οι 32
σπουδαιότερες πόλεις ιδρύουν υπό την ηγεσία της Ολύνθου, το “κοινόν των
Χαλκιδέων”, το οποίο θα διαλυθεί το 379 π.Χ. από τους Σπαρτιάτες. Το
348 π.Χ. ο Φίλιππος ενσωµατώνει την περιοχή στο Μακεδονικό Βασίλειο. Στα
Ελληνιστικά χρόνια ιδρύονται τρεις µεγάλες πόλεις: Κασσανδρεία (315),
Ουρανούπολις (315) και Αντιγόνεια (στη µέση της Καλαµαριάς το 280 π.Χ.).
Το 168 π.Χ. περνά στα χέρια των Ρωµαίων και παρακµάζει καθώς οι πόλεις
της περιήλθαν υπό τον έλεγχο Ρωµαίων εµπόρων κυρίως. Ναός της Άρτεμης στην ΈφεσοΟι αρχαίοι Έλληνες αποίκησαν την χερσόνησο του Αγίου Όρους πολύ πριν εγκατασταθούν εκεί οι καλόγεροι, η
οποία κατά τους αρχαίους χρόνους ονομάζονταν Ακτή. Ξέρουμε πως υπήρχαν
οκτώ πόλεις στην Ακτή: το Δίον, η Ολόφυξος,ο Άθως οι Ακροθώοι (εκεί όπου
σήμερα βρίσκεται η Μονή Μεγίστης Λαύρας), οι Κλεωνές,η Απολλωνία,η
Ουρανούπολη, το Παλαιώριο και η Θυσσός. Δυστυχώς, δεν γνωρίζουμε την
ακριβή θέση των οικισμών αυτών. Εικάζεται πως οι πρώτες τρεις
βρισκόντουσαν στην ανατολική πλευρά και οι άλλες δύο στην δυτική.Ο Ηρόδοτος χαρακτηρίζει τη θάλασσα του Aθω «θηριωδεστάτη», μιας και το 492π.Χ. εκεί καταποντίστηκε ολόκληρος ο
περσικός στόλος που είχε βάλει πλώρη για την Αθήνα υπό τον στρατηγό
Μαρδόνιο. Χάθηκαν είκοσι χιλιάδες άνδρες και τριακόσια πλοία. Την εποχή
των περσικών πολέμων η χερσόνησος αριθμούσε περί τις δέκα χιλιάδες
κατοίκους. Πρέπει να έκαναν πολύ υγιεινή ζωή, μιας και σύμφωνα με τον
Λουκιανό, ζούσαν εκατόν τριάντα χρόνια! Πολλοί από αυτούς ήταν Πελασγοί
και Ετρούσκοι.Αν και ήξεραν ελληνικά, μιλούσαν κι άλλες γλώσσες, σύμφωνα με τον Θουκυδίδη. Οι πλυθησμοί που ζούσαν στην Ακτή
τιμούσαν τους ίδιους θεούς με την λοιπή Ελλάδα. Στο υψηλότερο σημείο του
Aθω ορθώνονταν ένα άγαλμα που ονομαζόταν ο “Αθώος Δίας” (εξ ου και η
ονομασία Άθως), του οποίου η σκιά όταν έγερνε ο ήλιος λέγεται ότι άγγιζε
τη Λήμνο. Οι πρώτοι κάτοικοι του Aθω λάτρευαν επίσης τη Δήμητρα, την
Αφροδίτη, την Αρτέμιδα, τον Απόλλωνα και τον Ασκληπιό.Κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. οι Αθηναίοι χάνουν τον έλεγχο της Χαλκιδικής, η οποία εντάσσεται στο
βασίλειο της Μακεδονίας. Αργότερα, κατά τους πρώτους αιώνες της
χριστιανικής εποχής, επιδεινώνεται συνεχώς η παρακμή της Χαλκιδικής:
πέραν του ζυγού των Ρωμαίων δέχεται μαζικές εισβολές Σλάβων και
Βουλγάρων. Οι επιπλέον ταλαιπωρίες από τους πειρατές εξηγούν γιατί
εγκαταλείπεται σταδιακά ο πληθυσμός της χερσονήσου. Έτσι, κατά τον 5ο αιώνα μ.Χ. δεν κατοικεί πλέον κανείς στις πόλεις της Ακτής. Υπάρχουν μόνον αγάλματα…Αντιθέτως κατά τα αρχαία χρόνια υπήρχε αυστηρό Άβατον για τους άντρες. Εκεί υπήρχαν ιερά της θεάς Αρτέμιδος,
στα οποία βρίσκονταν οι ιέρειες της, νέες αγνές κοπέλες, και
θεραπαίνιδες της θεάς. Στη Μονή Μεγίστης Λαύρας υπάρχει μία μαρμάρινη αναθηματική ανάγλυφη πλάκα,στην οποία απεικονίζεται ένα
τεράστιο αυτί εντός πλαισίου, πάνω από το οποίο υπάρχει εγχάρακτη η
επιγραφή: ΑΡΤΕΜΙΔΙ ΑΓΡΟΤΕΡΑ / ΝΕΒΡΙΣ ΕΠΙΤΑΓΗΝ / ΑΝΕΘΗΚΕΝ. Από τους
χαρακτήρες εξάγεται το συμπέρασμα ότι η πλάκα ανήκει στην κλασική
ελληνική περίοδο και χρονολογείται στον Ε΄ – Δ΄ π.Χ. αιώνα. Η τοποθέτηση
της αναθηματικής πλάκας στο συγκεκριμένο σημείο είναι αφιέρωμα κάποιας
Νεβρίδος στην θεά Αρτέμιδα και αποτελεί απόδειξη πως υπήρχαν ελληνικοί
ναοί οι οποίοι κατεστράφησαν από τους χριστιανούς μοναχούς.Κατά την ομηρική εποχή, η θεά «ρυθμίζει την αγνότητα του πρωτόγονου βίου, όπου η μητρότητα συνδυάζεται με τη
γονιμότητα αλλά όχι και με τον έρωτα».Παραπέμπει στον Γάλλο φιλόσοφο και ιστορικό Πιέρ Γκριμάλ, ο οποίος παρατηρεί «μια ιδιοτυπία στη λατρεία της
Αρτέμιδος: στην παρθένο θεά απευθύνονταν για να ζητήσουν βοήθεια κατά
τον τοκετό», αφού μπορούσε να φανεί και κακότροπη, οπότε «οπλισμένη με
τόξο, έριχνε ένα βέλος στην ετοιμόγεννη, δίνοντάς της αιφνίδιο θάνατο».Αυτό συνδέει την Αρτέμιδα με την πρωιμότερη Ειλείθυια, η οποία, σύμφωνα με τη μαρτυρία του Παυσανία,
«λατρεύτηκε στη Δήλο ως εύλινος (αυτή που κλώθει καλά) και ταυτιζόταν
φανερά με τη μοίρα. Η Ειλείθυια», προσθέτει ο Γκριμάλ, «είναι η θεά του
τοκετού, δηλαδή της στιγμής κατά την οποία αρχίζει να ξετυλίγεται το
νήμα της ζωής.“Μήπως, λοιπόν, η Aρτεμις, η θεά του αιφνίδιου θανάτου, ήταν εκείνη που στην προομηρική ποίηση σπάει αυτό το
νήμα;” Aλλωστε σ’ αυτήν μόνο αποδίδει ο Oμηρος το επίθετο «χρυσήλακτος»,
αυτή που κρατάει τη χρυσή ηλακάτη, τη χρυσή ρόκα.Η θεά Άρτεμη H Άρτεμη είναι μια από τις παλαιότερες, πιο περίπλοκες αλλά και πιο ενδιαφέρουσες μορφές του ελληνικού πανθέου.
Κόρη του Δία και της Λητώς, δίδυμη αδερφή του Απόλλωνα, βασίλισσα των
βουνών και των δασών, θεά του κυνηγιού, προστάτιδα των μικρών παιδιών
και ζώων.Η γέννηση της ιδιόρρυθμης θεάς τοποθετείται στο νησί Ορτυγία. Σ’ αυτό το άγονο πετρονήσι και μετά από
φοβερές ταλαιπωρίες και περιπλανήσεις είχε καταφύγει η έγκυος Λητώ
προκειμένου να κρυφτεί και να προφυλαχτεί από την καταδιωκτική μανία της
νόμιμης συζύγου του Δία, της Ήρας. Εκεί και με τη βοήθεια όλων των
γυναικείων θεοτήτων (εκτός της Ήρας) ήρθε στο φως η Άρτεμη και λίγο
αργότερα ο αδερφός της ο Απόλλωνας.Από τις πρώτες κιόλας ώρες της γέννησής της η Άρτεμη παίρνει πρωτοβουλίες. Αν και νεογέννητο βρέφος, βοηθά την
εξουθενωμένη μητέρα της να ξεγεννήσει και το δεύτερο της παιδί και
ταυτίζεται με τον τρόπο αυτόν με την Ειλείθυια, τη θεά του τοκετού.
Πανέμορφη και πανέξυπνη η Άρτεμη, είχε από πολύ νωρίς κερδίσει την
εκτίμηση των άλλων θεών. Ήδη από τα τρία της χρόνια είχε συγκεκριμένες
απαιτήσεις, που αφορούσαν την ενδυμασία της, τον εξοπλισμό της και την
ακολουθία της στην πιο αγαπημένη της ενασχόληση, το κυνήγι. Ήταν παιδί
που ήξερε τι ήθελε και πραγματικά σταθερό και άκαμπτο στις αποφάσεις
του.Ο Δίας τη θαύμαζε για την επιμονή της και, λόγω της ευστροφίας της, της έτρεφε πολύ μεγάλη αγάπη και
ικανοποιούσε όλες της τις επιθυμίες. Ένα από τα πρώτα πράγματα που
ζήτησε η Άρτεμη σαν δώρο από τον πατέρα της ήταν η αιώνια αγνότητα και
παρθενία. Πιστή και σταθερή σ’ ό,τι ζητούσε και τη δέσμευε, η παρθενική
θεά δε σπίλωσε ποτέ ούτε το ήθος της, ούτε και το χαρακτήρα της. Σοβαρή
και περήφανη, διατήρησε την αγνότητά της περιφρονώντας ερωτικές
πολιορκίες κι επιθέσεις. Αφοσιωμένη στο κυνήγι και τη φύση, αδιαφόρησε
για τις χαρές του γάμου και τις απολαύσεις του έρωτα. Με επιβολή και
αυστηρότητα απαίτησε την αθωότητα και την παρθενικότητα όχι μόνο του
εαυτού της, αλλά και των Νυμφών που την περιστοίχιζαν κι επίσης αυτών
που με τις υπηρεσίες τους την τιμούσαν. Ο ναός της Άρτεμης στην ΈφεσοΗ Άρτεμη ήταν μια θεά αμείλικτη που ποτέ σχεδόν δε συγχωρούσε. Οποιαδήποτε παρατυπία σε βάρος της, οποιαδήποτε
παρέκκλιση από τα πιστεύω της και τις αρχές της άξιζε την τιμωρία της. Η
αδυσώπητη οργή της ήταν έτοιμη να ξεσπάσει ανά πάσα στιγμή απέναντι
στον παραβάτη των αυστηρών της κανόνων. Τα θανατηφόρα της βέλη στόχευαν
διαρκώς θνητούς, θεούς και ήρωες που παρέβλεπαν την ύπαρξή της ή
αμελούσαν τις αρχές και τη λατρεία της.
"Στο τέλος, αυτό για το οποίο μετανιώνουμε περισσότερο είναι οι προσπάθειες τις οποίες ποτέ δεν κάναμε"
|
| |
| |
| Θνητος | Date: Κυριακή, 07-ΑΠΡ-2013, 3:53 PM | Message # 2 |
 Ο βασιλιάς των μελών
Group: "Εσπερίτες"
Messages: 10708
Status: Offline
| Quote (margarita) Άρτεμη ήταν μια θεά αμείλικτη που ποτέ σχεδόν δε συγχωρούσε. Οποιαδήποτε παρατυπία σε βάρος της, οποιαδήποτεπαρέκκλιση από τα πιστεύω της και τις αρχές της άξιζε την τιμωρία της. Η
αδυσώπητη οργή της ήταν έτοιμη να ξεσπάσει ανά πάσα στιγμή απέναντι
στον παραβάτη των αυστηρών της κανόνων. Τα θανατηφόρα της βέλη στόχευαν
διαρκώς θνητούς, θεούς και ήρωες που παρέβλεπαν την ύπαρξή της ή
αμελούσαν τις αρχές και τη λατρεία της.
ΚΑΛΟΜΕΛΕΤΑ ΚΙ ΕΡΧΕΤΑΙ
|
| |
| |
| Πανδαιμονιον | Date: Τρίτη, 13-ΑΥΓ-2013, 10:18 PM | Message # 3 |
 Ο βασιλιάς των μελών
Group: "Εσπερίτες"
Messages: 1684
Status: Offline
| Τα κρυμμένα αρχαία Ελληνικά χειρόγραφα του Αγίου Όρους.
Ένας αρχαιοελληνικός θησαυρός κρυμμένος στις μοναστηριακές βιβλιοθήκες του Άθω.
Ακόμη και στα σκοτεινά χρονιά του Μεσαίωνα, σε μία εποχή που κυριαρχούσε η
αγραμματοσύνη, αγιορείτες μοναχοί έδιναν έμφαση στον γραπτό λόγο,
θεωρώντας ότι συμβάλλει στην πνευματική αναβάθμιση των ανθρώπων. Γι’
αυτό και έγραφαν, αντέγραφαν και διαφύλατταν χιλιάδες χειρόγραφα, όχι
μόνο θεολογικού ή λειτουργικού χαρακτήρα αλλά και «κοσμικών γνώσεων», οι
όποιες κληροδοτήθηκαν από τους αρχαίους Έλληνες σοφούς. Τα χειρόγραφα
αυτά, πέρα από το περιεχόμενο τους, ήταν και διακοσμημένα με
καλλιγραφίες, πράγμα που τα καθιστούσε αληθινά μνημεία τέχνης. Παρά τις
καταστροφές και τις αφαιμάξεις που υπέστησαν, οι βιβλιοθήκες των
μοναστηριών του Άθω κρύβουν έναν πραγματικό θησαυρό αρχαιοελληνικών
γνώσεων. Σήμερα, στις μοναστηριακές βιβλιοθήκες του Αγίου Όρους
φυλάσσονται περίπου 20.000 πολύτιμα χειρόγραφα, που περιμένουν
υπομονετικά τους ειδικούς για να τα μελετήσουν...ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΚΑΛΛΙΓΡΑΦΟΙ-ΜΟΝΑΧΟΙ ΤΟΥ ΑΘΩΗ χερσόνησος του Άθω, ιερό κέντρο από την αρχαιότητα, άρχισε να αναδύεται
ως μοναστικό κέντρο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας προς τα τέλη του 10ου
μ.Χ. αιώνα, όταν κατέφθασε εκεί κρυφά ο μοναχός Αθανάσιος, ο όποιος
ίδρυσε στο νοτιοανατολικό άκρο της χερσονήσου τη μονή Μεγίστης Λαύρας
(963 μ.Χ.). Ό Αθανάσιος, ο ιδρυτής του αγιορείτικου κοινοβιακού
μοναχισμού, ήταν προσωπικός φίλος του Ιωάννη Τσιμισκή καθώς και
διακεκριμένος καλλιγράφος και ταχυγράφος. Επέλεξε τη χερσόνησο του Άθω
ως τόπο μοναστικής ζωής εξ αιτίας της απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς της,
της φυσικήςπροστασίας της άπό τις εχθρικές επιδρομές, του γεγονότος ότι
ήταν ουσιαστικά ακατοίκητη από ανθρώπους καθώς και εξ αιτίας της
γεωγραφικής της εγγύτητας με τη συμβασιλεύουσα πόλη της αυτοκρατορίας,
τη Θεσσαλονίκη.
 
Αριστερά: Κάποιες βιβλιοθήκες των μοναστηριών τον Άθω κρύβουν πολλές εκπλήξεις.
Περιστρεφόμενες πόρτες οδηγούν σε μυστικές κρύπτες, όπου φυλάσσονται
πολύτιμοι θησαυροί. Εδώ βλέπουμε τη βιβλιοθήκη παλαιτύπων (παλιά βιβλία,
τυπωμένα από τον 15ο μέχρι τον 19ο αι.) της Ι.Μ. Βατοπεδίου.Δεξιά: Ο Ιερομόναχος Νικόδημος, βιβλιοθηκάριος της Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας τον
Άγιου Όρους, ανοίγει με τρία μεγάλα κλειδιά τη βαρεία ατσάλινη πόρτα τον
τμήματος χειρογράφων, στο όποιο φυλάσσονται περισσότερα από 3.000
χειρόγραφα.Ο Αθανάσιος ο Αθωνίτης ήταν ένας άνθρωπος ασκητικός, που όμως αγαπούσε
υπερβολικά τα βιβλία. Όταν από την Κωνσταντινούπολη κατέφθασε στον Άθω,
έφερε μαζί του και τα βιβλία του. Αυτή η αγάπη του για τα βιβλία τον
οδήγησε να ιδρύσει στην νεοσύστατη ακόμη Μεγίστη Λαύρα ένα εργαστήριο
αντιγραφής χειρογράφων (Scriptorium) και μια οργανωμένη βιβλιοθήκη.
Όρισε μάλιστα υπεύθυνο για το εργαστήριο τον πρωτοκαλλιγράφο Ιωάννη και
βιβλιοφύλακα τον μοναχό Μιχαήλ.Το παράδειγμα του μιμήθηκαν και οι κτήτορες των άλλων μοναστηριών
(Βατοπαιδίου, 985 και Ιβήρων, 980 μ.Χ.), που φρόντισαν προσωπικά για την
παραγωγή, την αντιγραφή και τη διαφύλαξη βιβλίων με περιεχόμενο όχι
μόνον θεολογικό και λειτουργικό αλλά και «κοσμικών γνώσεων», δηλαδή
φιλοσοφικό, ιατρικό, νομικό, μουσικό κι εκπαιδευτικό.Πολλοί μοναχοί έμειναν γνωστοί και ως γραφείς χειρογράφων κωδίκων με πλούσια
δράση και παραγωγή (Αθανάσιος ο Αθωνίτης, Ιωάννης Λαυριώτης, Ευθύμιος ο
Ίβηρ, Διονύσιος Στουδίτης, Νείλος ο Μυροβλήτης, Ιωάννης ο Κουκουζέλης
κ.ά.). Συνολικά μνημονεύονται πάνω από 40 επώνυμοι Βυζαντινοί
καλλιγράφοι μοναχοί, που αντέγραψαν χειρόγραφα στις αγιορείτικες μονές.ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΚΑΙ SCRIPTORIUMΤο σίγουρο είναι πως οι μοναχοί του Αγίου Όρους δεν περιφρονούσαν τα
βιβλία. Μόλις ιδρυόταν ένα μοναστήρι, μία από τις πρώτες ενέργειες των
κτητόρων του ήταν η δημιουργία μιας βιβλιοθήκης, που αποσκοπούσε στην
κάλυψη των πνευματικών αναγκών των μοναχών και πρωτίστως στην κάλυψη των
λειτουργικών αναγκών της μοναστικής αδελφότητας. Ο ηγούμενος όριζε
πάντα έναν βιβλιοθηκάριο, υπεύθυνο για τη διαφύλαξη και συντήρηση των
χειρογράφων. μια βιβλιοθήκη άρχιζε πάντα την πορεία της μ’ έναν πυρήνα
βιβλίων, που αφιέρωνε σε αυτήν ο ιδρυτής της. Ως χώρος για τη διαφύλαξη
των πολύτιμων χειρογράφων επιλεγόταν κατά παράδοση το υπερώο, πάνω από
τον εξωνάρθηκα του καθολικού (π.χ. στη Μονή Εσφιγμένου). Σε άλλες ωστόσο
περιπτώσεις, όταν ο χώρος του υπερώου δεν επαρκούσε, χρησιμοποιούνταν
και ορισμένα απομονωμένα και πυρασφαλή κτίσματα, όπως στην περίπτωση της
Μεγίστης Λαύρας.Προτού ωστόσο τα χειρόγραφα τοποθετηθούν στη βιβλιοθήκη, σημειώνονταν συνήθως
πάνω τους η χαρακτηριστική κτητορική επιγραφή, που καταριόταν τον
επίδοξο καταστροφέα τους: «Αὐτὴ ἡ βίβλος ὑπάρχει τῆς θείας καὶ ἱερᾶς μονῆς... καὶ ὅποιος τὴν ἀφαιρέσῃ νὰ ἔχει τὰς ἀρὰς τῶν τριακοσίων δέκα ὀκτώ...». Για προστατευτικούς πάλι λόγους γράφτηκαν ανά τους αιώνες πάνω στα ίδια βιβλία, απαγορευτικές φράσεις όπως: «Μηδεὶς τεμνέτω τὰ φύλλα..» ή «Μηδεὶς ἀποξενώσῃ τὴν Βίβλον ταύτην...».Μια βιβλιοθήκη φιλοδοξούσε πάντα να περιλάβει όσο το δυνατόν περισσότερες
γνώσεις, όχι μόνον θεολογικού αλλά και κοσμικού περιεχομένου. Βασικές
πηγές εμπλουτισμού μιας μοναστηριακής βιβλιοθήκης υπήρξαν η παραγωγή
χειρογράφων στο ίδιο το μοναστήρι, ή αγορά και ή παραγγελία βιβλίων για
την κάλυψη μιας συγκεκριμένης ανάγκης ή έλλειψης και βεβαίως οι μεγάλες
και εντυπωσιακές δωρεές αυτοκρατόρων, ηγεμόνων, πατριαρχών, αρχιερέων,
μοναχών αλλά και ιδιωτών, που χάριζαν τις προσωπικές τους συλλογές (τον
16ο αιώνα ο καθηγητής της πατριαρχικής σχολής Θεοφάνης Ε. Νοταράς χάρισε
όλα του τα βιβλία στην Ι.Μ. Ιβήρων). Κατά κανόνα κάθε μοναστήρι
κληρονομούσε και την προσωπική βιβλιοθήκη των μοναχών του. Ωστόσο αρκετά
χειρόγραφα προέρχονταν από παραγγελίες. Χαρακτηριστικό είναι το
ακόλουθο σημείωμα για ένα χειρόγραφο, που παραγγέλθηκε με έξοδα μιας
μονής: «Τὸ παρὸν Ὡρολόγιον ἐγράφη παρὰ τοῦ οἰκτροῦ καὶ ἁμαρτωλοῦ Κυρίλλου τοῦ Ναυπακτίου
διὰ συνδρομῆς καὶ ἐξόδου τῆς σεβασμίας μονῆς...».
 
Αριστερά: Άποψη του εσωτερικού της βιβλιοθήκης χειρογράφων της Ι.Μ. Μεγίστης
Λαύρας. Ο βιβλιοθηκάριος, ο ιερομόναχος Νικόδημος, στέκει πάνω από μια
βιτρίνα, όπου εκτίθενται τα καλύτερα «κομμάτια» της συλλογής
χειρογράφων.Δεξιά: Ο βιβλιοθηκάριος της Ι. Μ. Μεγίστης Λαύρας ξεφυλλιζει ένα σπάνιο
μεσαιωνικό χειρόγραφο, που είναι ακουμπισμένο πάνω σε γυάλινη βιτρίνα,
όπου εκτίθενται ορισμένα πολύτιμα χειρόγραφα. Στην γωνία της βιτρίνας
διακρίνεται ανοιγμένη η «Βοτανική» του Διοσκουρίδου, που είναι γεμάτη
μικρογραφίες.Στις περισσότερες μονές του Αγίου Όρους υπήρχαν λοιπόν συγκροτημένες
συλλογές χειρογράφων και λειτουργούσαν βιβλιογραφικά εργαστήρια, όπου οι
μοναχοί-γραφείς αντέγραφαν τα πρωτότυπα όχι αυθαίρετα αλλά βάσει
αυστηρών κανόνων, που τους ακολουθούσαν πιστά. Τα ελληνικά χειρόγραφα
γράφονταν μέχρι τον 9ο αιώνα σε μεγαλογράμματη γραφή, δηλαδή με
κεφαλαία. Από τον 9ο αιώνα όμως και μετά επικρατεί σταδιακά η
μικρογράμματη γραφή και όλα τα χειρόγραφα των προηγουμένων εποχών
«μεταχαρακτηρίζονται» κατά τη διάρκεια της αντιγραφής τους.Από την ίδρυση των πρώτων Scriptorium στις μονές υπήρχε μία σχετικά
αξιόλογη παραγωγή χειρογράφων, ενώ η ακμή της βιβλιογραφικής
δραστηριότητας εντοπίζεται τον 14ο και τον 15ο αιώνα. Η παραγωγή
χειρογράφων συνεχίστηκε και μετά την ανακάλυψη της τυπογραφίας (άλλωστε το πρώτο τυπογραφείο στον ελλαδικό χώρο λειτούργησε το 1759 στη Μεγίστη Λαύρα), φθάνοντας στο σημείο να μιλάμε τον 17ο αιώνα για πραγματική άνθηση, με
την εμφάνιση μιας ιδιότυπης μορφής γραφής, της «Ξηροποταμίνης γραφής»,
που είναι γνωστή και ώς «αγιορείτικη».Η ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝΤα χειρόγραφα που βρίσκονται σήμερα στις μοναστηριακές βιβλιοθήκες του
Αγίου Όρους υπολογίζονται επίσημα στις 15.000 ή, σύμφωνα με άλλους
υπολογισμούς, ξεπερνούν τις 20.000. Αυτά μπορούν να ταξινομηθούν με
κριτήρια μορφολογικά, γλωσσολογικά άλλα κυρίως με βάση το περιεχόμενο
τους. Με βάση τη μορφή τους τα χειρόγραφα διακρίνονται σε ειλητάρια ή
κοντάκια (ονομάζονται έτσι επειδή τυλίγονται γύρω από κοντό ξύλο) και σε
κώδικες (βιβλία) διαφόρων σχημάτων. Πρέπει να σημειωθεί πως από τον 2ο
και 3ο μ.Χ. αιώνα τα βιβλία με δεμένες σελίδες (κώδιξ, λατινικά codex)
άρχισαν να αντικαθιστούν τον παραδοσιακό κύλινδρο από πάπυρο. Ήταν μία
ανθεκτική και εύκολη στη χρήση γραφική ύλη, τόσο για το κείμενο όσο και
για την εικονογράφηση τους. Σύντομα οι κώδικες έγιναν η κυρίαρχη μορφή
των χειρογράφων. Οι περισσότεροι κώδικες έχουν καλλιτεχνικές
βιβλιοδεσίες και διακοσμημένα καλύμματα με βαρύτιμα επιθήματα, σκαλιστά
μέταλλα και ημιπολύτιμους λίθους. Όσον άφορα στο βιβλιακό υλικό με το
όποιο είναι κατασκευασμένα, διακρίνονται σε περγαμηνά (από δέρμα ζώου),
χαρτώα και βομβύκινα (από βαμβάκι).Από γλωσσική άποψη χωρίζονται σε ελληνικά (90% επί του συνόλου) και ξενόγλωσσα. Τα ξενόγλωσσα, που αποτελούν περίπου το ένα δέκατο, περιλαμβάνουν
σλαβικά, λατινικά, ρουμάνικα και γεωργιανά χειρόγραφα και
χρησιμοποιούνται από τους ξενόγλωσσους ορθόδοξους μοναχούς που παροικούν
στο Άγιον Όρος κατά την τελευταία χιλιετία. Τα περισσότερα από αυτά δεν
είναι παρά μεταφράσεις από τα ελληνικά θεολογικών και λειτουργικών
κειμένων.Τέλος, όσον αφορά στην αρχαιότητα τους, το αρχαιότερο χειρόγραφο του Αγίου
Όρους είναι ένα περγαμηνό σπάραγμα λατινικής γραφής του 4ου μ.Χ. αιώνα
και οκτώ φύλλα του Ευθαλιανού Κώδικα (6ος μ.Χ. αιώνας).ΤΑ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑΣχετικά με το περιεχόμενο τους τα αγιορείτικα χειρόγραφα διακρίνονται σε αυτά
που διασώζουν κείμενα αρχαίων κλασσικών συγγραφέων ή γενικότερα κοσμικών
γνώσεων, π.χ. αστρολογίας, βοτανικής, γεωγραφίας, ιατρικά, νομικά και
σε εκείνα που διαλαμβάνουν κείμενα χριστιανικού και λειτουργικού
περιεχομένου.
Το πολυτιμότερο απόκτημα της βιβλιοθήκης χειρογράφων της Ι. Μ. Μεγίστης
Λαύρας είναι η περίφημη «Βοτανική» του Διοσκουρίδου Φωκά στη βιβλιοθήκη
της Μονής, που μόλις είχε κτισθεί. Το βιβλίο αυτό αποτελεί όνειρο κάθε
φαρμακοποιού, βοτανολόγου και δηλητηριογνώστη. Το χειρόγραφο είναι
εικονογραφημένο με ανεξίτηλες μικρογραφίες, που μοιάζουν σαν να έγιναν
πριν από μερικές εβδομάδες.Δυστυχώς δεν διαθέτουμε έγκυρα στοιχεία για τον ακριβή αριθμό των
αρχαιοελληνικών χειρογράφων που βρίσκονται σήμερα στις μοναστηριακές
βιβλιοθήκες του Άθω. Υπολογίζεται ότι πρέπει να σώζωνται γύρω στα 600 έργα κλασικών συγγραφέων. Ο αριθμός αυτός δεν πρέπει να θεωρείται μικρός, καθώς σ΄ αυτά ακριβώς τα χειρόγραφα εστιάζονταν πάντα οι Ευρωπαίοι «προσκυνητές», που έκλεβαν ή αγόραζαν τους κώδικες για να εμπλουτίσουν τις Δυτικές βιβλιοθήκες. Ωστόσο παρά τις σημαντικές κλοπές και αφαιμάξεις, στις βιβλιοθήκες του
Αγίου Όρους συνεχίζουν ως σήμερα να υπάρχουν πολλοί και αξιόλογοι
αρχαιοελληνικοί κώδικες.Πιο παλιός και πιο σημαντικός απ’ όλους είναι η περίφημη «Βοτανική» του
Διοσκουρίδου (Ω75), ένας κώδικας ηλικίας 1.000 ετών, προσωπικό δώρο του
Νικηφόρου Φωκά στον Αθανάσιο τον Αθωνίτη. Το βιβλίο, που φυλάσσεται στη
βιβλιοθήκη της Μεγίστης Λαύρας (ο υπογράφων είχε τη μοναδική και
συγκινητική ευκαιρία να το ξεφυλλίσει προσωπικά...), θεωρείται ιδανικό
για την παρασκευή φαρμάκων από βότανα. Η «Βοτανική» του Διοσκουρίδη
περιέχει αρκετές πληροφορίες ιατρικής και φαρμακολογίας και πολυάριθμες
μικρογραφίες, κυρίως ολοσέλιδες εικονογραφήσεις φυτών με αλφαβητική
σειρά καθώς και εικόνες φιδιών, εντόμων, ζώων και πτηνών.Άλλοι σημαντικοί αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς, χειρόγραφα των οποίων
διασώζονται ακόμη στο Άγιο Όρος, είναι ο Επίκτητος, ο Ερμογένης και ο
Ευκλείδης στη μονή Εσφιγμένου, ο Ευριπίδης, ο Αισχύλος, ο Θεόκριτος, ο
Σοφοκλής και ο Πίνδαρος στην Ιβήρων. Από αυτά που ξεχωρίζουν είναι και
το φημισμένο χειρόγραφο των γεωγράφων Πτολεμαίου και Στράβωνα (αριθμός
655, του 13ου αιώνα), που βρίσκεται στη Βατοπαιδίου.
 
Τα ράφια της βιβλιοθήκης χειρογράφων της Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας λυγίζουν
κάτω από το βάρος της αρχαίας γνώσης. Μέσα σε ειδικές θήκες, στις ράχες
των οποίων αναφέρεται ο αριθμός καταλογογράφησης, ο αιώνας και ο
συγγραφέας, βρίσκονται και αρκετά αρχαιοελληνικά χειρόγραφα, που
περιμένουν υπομονετικά τους ερευνητές για να τα μελετήσουν. Στο ράφι
διακρίνουμε τέσσερα χειρόγραφα του Γαληνού (Ω 69, Ω 70, Ω 71, Ω 72), δύο
Ιπποκράτους Αφορισμοί (Ω 68 και Ω 69) και τρία του Αέτιου Αμηδινού (Ω
63, Ω 64 και Ω 65Εκτός από τη «Βοτανική» του Διοσκουρίδη στην Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας σώζονται
δύο χειρόγραφα του Θουκυδίδη και οι «Βίοι Παράλληλοι» του Πλούταρχου. Επίσης στην τελευταία σώζονται το μοναδικό νομικό χειρόγραφο με τις
Νεαρές των Κομνηνών (13ος αι. Θ65), ένα σπάνιο ιατρικό χειρόγραφο του
Αέτιου Αμηδινού, προσωπικού ιατρού του Ιουστινιανού, καθώς και
χειρόγραφα του Γαληνού. Όπως προαναφέραμε, ο αριθμός των χειρογράφων των
κλασσικών συγγραφέων θα πρέπει να θεωρείται μεγάλος, αν λάβουμε υπ’
όψιν μας πώς αυτά ακριβώς τα έργα ήταν ο κύριος στόχος των Ευρωπαίων
«προσκυνητών» κατά τις αφαιμάξεις των μοναστηριακών βιβλιοθηκών.Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟΣήμερα, όπως ήδη προαναφέραμε, στις μοναστηριακές βιβλιοθήκες του Άγιου Όρους
σώζονται 16.000-20.000 χειρόγραφα! Αυτή η ποσότητα θεωρείται ότι
αποτελεί το 50% των ελληνόγλωσσων χειρογράφων που υπάρχουν σήμερα σε
ολόκληρο τον κόσμο. Από αυτά πάνω από τα μισά βρίσκονται στις βιβλιοθήκες τριών μόνον μοναστηριών (Μεγίστη Λαύρα, Ιβήρων και
Βατοπαιδίου). Ειδικότερα η βιβλιοθήκη της Μεγίστης Λαύρας διαθέτει τη
μεγαλύτερη συλλογή χειρογράφων (2.242) στο Άγιο Όρος και την 3η
παγκοσμίως ύστερα από εκείνη της Αγίας Αικατερίνης του Σινά (4.500
χειρόγραφα, εκ των οποίων το 75% είναι ελληνόγλωσσα) και του Βατικανού
(3.500).
Αριστερά: Η βιβλιοθήκη της Μονής Σινά είναι η τρίτη μεγαλύτερη στον κόσμο και
περιέχει περίπου 4.500 χειρόγραφους κώδικες, εκ των οποίων οι τρεις
χιλιάδες είναι ελληνικοί (Πηγή: Τα αρχεία της χαμένης Γνώσης, Παναγιώτης
Α. Τουλάτος, εικ. 84)Στις 20 μονές του Άθω σώζεται το μοναδικό διαχρονικό σύνολο ελληνικών
χειρογράφων όχι μόνον στον χώρο της ελληνικής επικράτειας αλλά και σ’
ολόκληρο τον κόσμο. Τα ελληνικά χειρόγραφα του Αγίου Όρους συγκροτούν τη
μεγαλύτερη συλλογή ελληνικών χειρογράφων στον κόσμο, αφού ο αριθμός
τους ξεπερνά κατά πολύ το σύνολο των δύο μεγαλυτέρων συλλογών της
Ευρώπης, του Βατικανού και της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Παρισιού, που και
οι δύο μαζί δεν υπερβαίνουν τις 10.000.ΔΙΑΣΩΣΗ ΣΕ ΜΙΚΡΟΦΙΛΜ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝΗ μελέτη της ιστορίας των αγιορείτικων χειρογράφων δεν είναι εύκολη
υπόθεση, εφ’ όσον ποτέ δεν υπήρξαν μεσαιωνικοί κατάλογοι βιβλιοθηκών,
όπως στις περιπτώσεις των μεσαιωνικών μοναστηριών της Δύσης. Οι
προσπάθειες για την καταγραφή και συστηματική μελέτη των χειρογράφων του
Άθω ξεκίνησαν μόλις στα τέλη του 19ου αϊ. και συνεχίζονται. Πρώτος ο
Σπυρίδων Λάμπρου εξέδωσε έναν δίτομο κατάλογο κωδίκων των μονών του
Όρους (πλην Βατοπαιδίου και Μεγίστης Λαύρας), που περιελάμβανε 6.619
χειρόγραφα. Στη συνέχεια, το 1925, ο καθηγητής Σωφρόνιος Ευστρατιάδης
εξέδωσε στο Παρίσι έναν κατάλογο με τους κώδικες των μονών Βατοπαιδίου
καϊ Μεγίστης Λαύρας. Πλήρης πάντως κατάλογος δεν υπάρχει ακόμη. Ωστόσο
το Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών (ΠΙΠΜ) της Ι.Μ. Βλατάδων
(Θεσσαλονίκη) έχει αναλάβει τη κατάρτιση ενός λεπτομερούς καταλόγου,
όπως επίσης και τη μικροφωτογράφιση όλων των χειρογράφων. Έτσι το
περιεχόμενο των χειρογράφων όχι μόνον θα διασωθεί, αλλά θα είναι εύκολη
και η μελέτη τους από τους ειδικούς, που δεν χρειάζονται πλέον να
επισκεφθούν τις μοναστηριακές βιβλιοθήκες για να τα μελετήσουν. Το ΠΙΜΠ,
που υπάγεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, είναι ένα Ιδιωτικό ίδρυμα,
που συντηρείται με επιχορηγήσεις και δωρεές. Ανάμεσα στα άλλα διαθέτει
ένα αρχείο μικροταινιών, ένα αρχείο διαφανειών (Slides) καθώς και
ειδικές φωτοαναγνωριστικές συσκευές.Η συντήρηση των αρχαίων χειρογράφων βασίζεται σ’ ένα πρόγραμμα που
περιλαμβάνει την τοποθέτηση τους σε ειδικές θήκες για καλύτερη φύλαξη
και μεταφορά, την αποκατάσταση των διαλυμένων εξώφυλλων και εσώφυλλων
και την τοποθέτηση φαρμάκων ενάντια στα φθοροποιά μικρόβια. Τέλος, σε
συνεργασία και με ξένα πανεπιστήμια, εφαρμόζεται ένα πρόγραμμα
συντήρησης και απολύμανσης των χειρογράφων από καταστροφικά μικρόβια.Η προσφορά των χειρογράφων του Άγιου Όρους στην πολιτιστική εξέλιξη της
Ευρώπης είναι ανεκτίμητη. Όπως άλλωστε λέει χαρακτηριστικά και ο
βιβλιοθηκάριος της μονής Μεγίστης Λαύρας, Ιερομόναχος Νικόδημος: «Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά, που ακριβώς θα βρισκόταν σήμερα ή
ανθρωπότητα χωρίς τις αρχαίες γνώσεις, που διεσώθησαν με τα χειρόγραφα
των Βυζαντινών μοναστηριών και Ιδιαίτερα του Άγιου Όρους. Κατά πάσα
πιθανότητα η Αναγέννηση της Δύσης θ΄ αργούσε μερικούς αιώνες...».Σημείωση: Όλες οι φωτογραφίες του άρθρου προέρχονται από το αρχείο του Γιώργου Στάμκου.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ1. Ομιλία του Ιερομόναχου Νικόδημου Λαυριώτη για τα χειρόγραφα του Αγίου Όρους (Αθήνα, Οκτώβριος 1994).2. Ιερομόναχος Νικόδημος Λαυριώτης, «Τα Χειρόγραφα του Αγίου Όρους», περιοδικό ΑΝΤΙ, 1991.3. Ευθύμιος Λίτσας, «Βιβλιοθήκες και Χειρόγραφα στο Άγιο Όρος», εφημ. Θεσσαλονίκη, 13.02.1993.4. Κρίτων Χρυσοχοΐδης, «Άθως: Αρχεία και Βιβλιοθήκες», Καθημερινή, 05.07.1993.5. Γιώργος Στάμκος, «Ανοίγοντας μία Κιβωτό Γνώσεων», Τρίτο Μάτι τευχ. 39, Σεπτέμβριος 1994.6. Γιώργος Στάμκος, «Τα Χειρόγραφα του Αγίου Όρους: Μία Χιλιετής
Κληρονομιά και ο Αγώνας για τη Διάσωση της», Επιστήμη & Τεχνολογία,
τευχ. 16, Ιούλιος - Αύγουστος 1996.7. Γιώργος Στάμκος, «Μυστική Ελλάδα», κεφ. Οι Βιβλιοθήκες του Αγίου Όρους, Αρχέτυπο 1999.
8. Περιοδικό Ιχώρ, τεύχος 44, άρθρο «Τα κρυμμένα αρχαία Ελληνικά
χειρόγραφα του Αγίου Όρους, ένας αρχαιοελληνικός θησαυρός κρυμμένος στις
μοναστηριακές βιβλιοθήκες του Άθω, Γιώργος Στάμκος», σσ. 50 - 64.
Πηγή
Elke gek zijn gebrek
Message edited by Πανδαιμονιον - Τρίτη, 13-ΑΥΓ-2013, 10:21 PM |
| |
| |
| margarita | Date: Τρίτη, 13-ΑΥΓ-2013, 10:48 PM | Message # 4 |
|
Ο βασιλιάς των μελών
Group: "Εσπερίτες"
Messages: 12902
Status: Offline
| 1)αυτά τα χειρόγραφα δεν εχουν τυπωθεί σε βιβλία ???
2)γι αυτο παει ο πούτιν εκει τόσο συχνά ????
3)πόσα χειρόγραφα δόθηκαν σε αμερικανούς και πόσα σε ρώσους???
4)τα νεύρα μου !!!
"Στο τέλος, αυτό για το οποίο μετανιώνουμε περισσότερο είναι οι προσπάθειες τις οποίες ποτέ δεν κάναμε"
|
| |
| |
| Πανδαιμονιον | Date: Τρίτη, 13-ΑΥΓ-2013, 11:11 PM | Message # 5 |
|
Ο βασιλιάς των μελών
Group: "Εσπερίτες"
Messages: 1684
Status: Offline
| Τί χειρόγραφα βρίσκονται στο Άγιο όρος;
Ποια είναι τα αρχαία χειρόγραφα, που βρίσκονται στο Άγιον Όρος;
Ποια είναι ακριβώς τα χειρόγραφα που φυλάσσονται στην μοναστική
πολιτεία του Αγίου Όρους, το λεγόμενο «Κάστρον της Ορθοδοξίας» ή το
αποκαλούμενον «Περιβόλι της Παναγιάς»!
1.Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΑΤΟΥ
2. ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ
Την πλειονότητα των χειρογράφων τούτων αποτελούν τα θεολογικού και
λειτουργικού περιεχομένου, ήτοι ευαγγέλια, πραξαπόστολοι, μαρτυρολόγια,
πατερικά έργα (λόγοι, ομιλίαι, ασκητικά και νηπτικά), λειτουργίαι,
χειρόγραφα εκκλησιαστικής μουσικής, αλλ' υπάρχουν προς τούτοις και έργα
κλασσικών συγγραφέων. 'Εξ όλων αυτών 58 κώδικες και ειλητάρια είναι
ιστορημένα με μικρογραφίες και πλουσίως κοσμημένα επίτιτλα και αρχικά
γράμματα.
Οι 586 των κωδίκων τούτων περιέχονται εις τους καταλόγους τον Σπ. Λάμπρου (Κατάλογος, τ. Α' 1885, σ. 319 - 436), οι δε
λοιποί εις κατάλογον καταρτισθέντα υπό Ευθυμίου μοναχού Διονυσιάτου
(ΕΕΒΣ, τ. ΚΖ' 1957, σ. 233 - 271).
Νεώτερα, περί τα 100, χειρόγραφα υπάρχουν εις το διακονικόν του καθολικού, σπαράγματα δε
πολλών περγαμηνών και χαρτώων κωδίκων εντός φακέλων εις την βιβλιοθήκην
της μονής.
Πλην τον τμήματος των χειρογράφων, η εν λόγω βιβλιοθήκη διαθέτει και μέγαν αριθμόν εντύπων βιβλίων, περίπου 3.500, μεταξύ των
οποίων λίαν αξιόλογα αρχέτυπα και παλαίτυπα, και σπανίας εκδόσεις της
Αγίας Γραφής, εκκλησιαστικών και κλασσικών συγγραφέων, ως και διαφόρων
λεξικών τον 16ου αιώνος.
3. ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΥΤΛΟΥΜΟΥΣΙΟΥ
Η βιβλιοθήκη της μονής στεγάζεται εις τον τελευταίον όροφον της
βορειοδυτικής πτέρυγος εις ασφαλή αίθουσαν. Περιέχει 662 χειρόγραφους
κώδικες, εκ των οποίων οι 100 είναι περγαμηνοί. Εκ τούτων οι 461 κώδικες
περιγράφονται υπό του Σπ. Λάμπρου (Κατάλογος, τ. Α' 1885, σ. 270 -
310), οι δε λοιποί υπό του Λ. Πολίτου (Συμπληρωματικοί κατάλογοι
χειρογράφων Αγίου Όρους, Α' Χειρόγραφα Μονής Κουτλουμουσίου, «Ελληνικά»,
τ. ΚΑ' 1968, σ. 109 - 148 και τ. KB' 1969, σ. 74 - 105). Επίσης
περιλαμβάνει πολλά και αξιόλογα έγγραφα, εκ των οποίων σημαντικός
αριθμός εξεδόθη ήδη, και περί τας 3.500 εντύπων βιβλίων.
Εις την μονήν υπάγεται η παρά τας Καρυάς ιδιόρρυθμος σκήτη του Αγίου
Παντελεήμονος ιδρυθείσα το έτος 1780 υπό τινος ιερομόναχου Χαραλάμπους
και αριθμούσα σήμερον είκοσι τρεις καλύβας. Διαθέτει βιβλιοθήκην η οποία
περιλαμβάνει 38 χειρόγραφους κώδικες και 350 έντυπα βιβλία. Κατάλογον
των 38 τούτων κωδίκων συνέταξαν οι Λ. Πολίτης και Μ. Κατραμάδος
(Κατάλογος χειρογράφων σκήτης Αγίου Παντελεήμονος, («Ελληνικά» τ. Κ'
1967, σ. 349 - 386). Το κυριακόν δε ταύτης, πενιχρόν και άνευ
τοιχογραφιών, εκτίσθη πιθανώς το έτος 1790.
4. ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟΥ
Η βιβλιοθήκη της μονής ευρίσκεται άνωθεν του νάρθηκος του καθολικού.
Περιλαμβάνει 409 χειρόγραφους κώδικες, εκ των οποίων 20 είναι
περγαμηνοί, 1 βομβύκινος και οι λοιποί χαρτώοι. 'Εκ τούτων έχουν
καταγραφεί υπό του Σπ. Λάμπρου οι 341 κώδικες (Κατάλογος, τ. Α' 1885, σ.
200-232), των δε λοιπών η καταγραφή υπάρχει εις χειρόγραφον κατάλογον
της μονής. Ολίγοι εξ αυτών είναι ιστορημένοι. Εκ των χαρτώων κωδίκων οι
83 περιέχουν εκκλησιαστικήν μουσικήν και κυρίως συνθέσεις του Πέτρου
Γλυκέως του Μπερεκέτου. Επίσης η βιβλιοθήκη αριθμεί περί τους 4.000
τόμους εντύπων βιβλίων!
5. ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ
Η βιβλιοθήκη της μονής Γρηγορίου κατόπιν της μεγάλης πυρκαϊάς και εν
συνεχεία λόγω της δηώσεως αυτής κατά τους αγώνας του 1821 είναι μεν
σχετικώς πτωχή, αλλά καλώς ταξινομημένη και οργανωμένη. Στεγαζομένη
εντός θολοδμήτου μικρού διαμερίσματος κάτωθι της τραπέζης επί της
νοτιοδυτικής πτέρυγος της μονής, αριθμεί εν συνόλω 297 χειρόγραφα, ήτοι
11 εκ περγαμηνής και τα υπόλοιπα χαρτώα, ποικίλου περιεχομένου. Δέον να
σημειωθή ιδιαιτέρως ενταύθα το μοναδικόν εις τον κόσμον χειρόγραφον του
«Ποιμένος του Ερμά») (φύλλα εξ), του οποίον τα τρία εκ των αρχικών εννέα
φύλλων, αφαιρεθέντα υπό του αρχαιοκαπήλου Σιμωνίδου, ευρίσκονται εις
την Λειψίαν.
Εκ των ως άνω κωδίκων οι 161 περιέχονται εις τους καταλόγους του Σπ. Λάμπρου (Κατάλογος, τ. Α' 1885, σ. 43 - 59 και τ. Β'
1890, σ. 470 - 471), οι δε λοιποί εις χειρόγραφον κατάλογον της μονής
λίαν επιμελημένον, συνταχθέντα υπό του μοναχού Βαρλαάμ Γρηγοριάτου και
του καθηγουμένου Βησσαρίωνος Γρηγοριάτου, του οποίου ήδη έχει ετοιμαστεί
μία έκδοσις. Πλην των χειρογράφων τούτων σώζονται πολλά αξιόλογα
έγγραφα, ως σιγίλια, κηρόβουλλα, φερμάνια κ.ά., αρχαιότερα δε τούτων
είναι ένα τουρκικόν σουρέτιον του έτους 1429 και ένας τουρκικός
βακουφναμές του 1561. Επίσης η εν λόγω βιβλιοθήκη περιλαμβάνει περί τας
4.500 εντύπων βιβλίων, μεταξύ των οποίων αξιόλογα αρχέτυπα και
παλαίτυπα.
6. ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΙΒΗΡΩΝ
Ή εν λόγω βιβλιοθήκη περιέχει υπέρ τας 2.000 χειρογράφων κωδίκων
παντοειδούς περιεχομένου και περίπου 15 λειτουργικά ειλητάρια. 'Εκ των
κωδίκων οι 123 είναι περγαμηνοί, οι δε λοιποί βομβύκινοι (23) και
χαρτώοι. Οι 1.386 περιγράφονται υπό του Σπυρίδωνος Λάμπρου (Κατάλογος
II, 1900, σ. 1-279). Πολλοί κώδικες είναι ιστορημένοι, κυρίως
Τετραευάγγελα, Ευαγγελιστάρια, Λόγοι Πατέρων και Λειτουργίαι. Εκ τούτων
αναφέρονται τριάντα τρεις (33), ενώ υπάρχουν περί τα 100 χειρόγραφα επί
περγαμηνής εις γεωργιανήν γλώσσαν.
Πλην του τμήματος των χειρογράφων η βιβλιοθήκη περιλαμβάνει σπουδαία αρχέτυπα και παλαίτυπα ως
και υπέρ τας 15.000 εντύπων βιβλίων!
Προς τούτοις φυλάσσονται εις την Μονήν πολύτιμα πατριαρχικά και αυτοκρατοτορικά έγγραφα, ως
είναι, τα χρυσόβουλλα των αυτοκρατόρων Κωνσταντίνου Ζ΄ του
Πορφυρογέννητου (των ετών 946 και 958), του Ρωμανού Β΄ (960), του
Βασιλείου Β΄ (980) κ.α..
πηγήΠλουσιότατη είναι η γνωστή βιβλιοθήκη της Μονής Διονυσίου, η ποία, στεγαζομένη
εντός ωραίας και ασφαλούς αιθούσης επί της προσφάτως ανοικοδομηθείσης
νέας πτέρυγος της μονής, είναι εκ των καλυτέρων οργανωμένων βιβλιοθηκών
του Αγίου Όρους. Περιέχει 804 χειρόγραφους κώδικες, εκ των οποίων 125
είναι περγαμηνοί, εξ ων οι τρεις παλίμψηστοι, 641 χαρτώοι, 11
βομβύκινοι, και 27 ειλητάρια, 22 επί περγαμηνής και 5 χαρτώα. Η βιβλιοθήκη του Πρωτάτου, στεγαζομένη εις τον τελευταίον όροφον του
πύργου, περιέχει 117 χειρόγραφους κώδικες, εκ των οποίων οι 47 είναι
περγαμηνοί, και ικανόν αριθμόν εντύπων βιβλίων. Εκ των κωδίκων οι 81
περιγράφονται υπό Σπ. Λάμπρου (Κατάλογος, τ. Α' 1885, σ. 1 -10), οι δε
λοιποί υπό των Λ. Πολίτου και Μ. Μανούσακα («Ελληνικά», τ. ΚΓ' 1970, σ.
11 - 37). Επίσης εντός του αρχειοφυλακίου του Πρωτάτου φυλάσσεται το
πρώτον Τυπικόν του Αγίου Όρους γραμμένον επί αιγείου δέρματος, ένεκα του
οποίου ονομάζεται «Τράγος», και φέρον την ιδιόχειρον υπογραφήν του
Ιωάννου Τσιμισκή.
πηγή
Elke gek zijn gebrek
|
| |
| |
| margarita | Date: Τρίτη, 13-ΑΥΓ-2013, 11:20 PM | Message # 6 |
|
Ο βασιλιάς των μελών
Group: "Εσπερίτες"
Messages: 12902
Status: Offline
| Quote (Πανδαιμονιον) εξ ων οι τρεις παλίμψηστοι,
"Στο τέλος, αυτό για το οποίο μετανιώνουμε περισσότερο είναι οι προσπάθειες τις οποίες ποτέ δεν κάναμε"
|
| |
| |
| Αθηναίος | Date: Τετάρτη, 14-ΑΥΓ-2013, 0:28 AM | Message # 7 |
 Ο βασιλιάς των μελών
Group: "Εσπερίτες"
Messages: 10386
Status: Offline
| Quote (margarita) 1)αυτά τα χειρόγραφα δεν εχουν τυπωθεί σε βιβλία ???
2)γι αυτο παει ο πούτιν εκει τόσο συχνά ????
3)πόσα χειρόγραφα δόθηκαν σε αμερικανούς και πόσα σε ρώσους???
1. Έχει γίνει και συνεχίζεται μια προσπάθεια ψηφιοποίησης όχι μόνο των χειρογράφων αλλά όλων των γραπτών του Αγίου Όρους με χρήματα της Ε.Ε. αλλά έχει πέσε κι εκεί μεγάλη ρεμούλα!
2. Όχι.
3. Δεν ξέρουμε !! Άλλως τε, Άγνωσται αι Βουλαί του Κυρίου!!!!
Ξέρεις ποιοι ΔΕΝ έχουν πρόσβαση σε όλη αυτή τη γνώση του Αγίου Όρους;;;;
Γης παις ειμί και ουρανού αστερόεντος,
αυτάρ εμοί γένος ουράνιον.
|
| |
| |
| margarita | Date: Τετάρτη, 14-ΑΥΓ-2013, 0:35 AM | Message # 8 |
|
Ο βασιλιάς των μελών
Group: "Εσπερίτες"
Messages: 12902
Status: Offline
| εμείς οι έλληνες????
"Στο τέλος, αυτό για το οποίο μετανιώνουμε περισσότερο είναι οι προσπάθειες τις οποίες ποτέ δεν κάναμε"
|
| |
| |
| Αθηναίος | Date: Τετάρτη, 14-ΑΥΓ-2013, 0:37 AM | Message # 9 |
|
Ο βασιλιάς των μελών
Group: "Εσπερίτες"
Messages: 10386
Status: Offline
| Εσείς οι γυναίκες!!!!
Γης παις ειμί και ουρανού αστερόεντος,
αυτάρ εμοί γένος ουράνιον.
|
| |
| |
| margarita | Date: Τετάρτη, 14-ΑΥΓ-2013, 0:41 AM | Message # 10 |
|
Ο βασιλιάς των μελών
Group: "Εσπερίτες"
Messages: 12902
Status: Offline
| μη με συγχίζεις τώρα !!!!!!!κάποτε απαγορευόταν σε σας τους αντρες να πάτε στα αγια μέρη της Δήμητρας !!!μας εξολοθρεύσατε !!!!!!!! Added (14-ΑΥΓ-2013, 0:40 AM)
---------------------------------------------
πως θα το ανατρέψουμε αυτό????? Added (14-ΑΥΓ-2013, 0:41 AM)
---------------------------------------------
πρέπει να κλέψετε την γνώση και να μας την δώσετε πίσω !!!!
"Στο τέλος, αυτό για το οποίο μετανιώνουμε περισσότερο είναι οι προσπάθειες τις οποίες ποτέ δεν κάναμε"
|
| |
| |
| Αθηναίος | Date: Τετάρτη, 14-ΑΥΓ-2013, 0:42 AM | Message # 11 |
|
Ο βασιλιάς των μελών
Group: "Εσπερίτες"
Messages: 10386
Status: Offline
| Quote (margarita) κάποτε απαγορευόταν σε σας τους αντρες να πάτε στα αγια μέρη της Δήμητρας
Η γνώση τότε ήταν ελεύθερη!!!! Τώρα είναι κλεισμένη εκεί μέσα. Αυτή είναι η.... μικρή διαφορά!!!!!Added (14-ΑΥΓ-2013, 0:42 AM)
---------------------------------------------
Quote (margarita) πρέπει να κλέψετε την γνώση και να μας την δώσετε πίσω !!!!
Ό,τι μπορούμε κάνουμε!! Τουλάχιστον ορισμένοι!!!
Γης παις ειμί και ουρανού αστερόεντος,
αυτάρ εμοί γένος ουράνιον.
|
| |
| |
| margarita | Date: Τετάρτη, 14-ΑΥΓ-2013, 0:43 AM | Message # 12 |
|
Ο βασιλιάς των μελών
Group: "Εσπερίτες"
Messages: 12902
Status: Offline
| το ξέρω αθηναίε μου !!!!!
"Στο τέλος, αυτό για το οποίο μετανιώνουμε περισσότερο είναι οι προσπάθειες τις οποίες ποτέ δεν κάναμε"
|
| |
| |
| Πανδαιμονιον | Date: Τετάρτη, 14-ΑΥΓ-2013, 0:45 AM | Message # 13 |
|
Ο βασιλιάς των μελών
Group: "Εσπερίτες"
Messages: 1684
Status: Offline
| Το Όρος του Άθω και οι γυναίκες
 Η εντύπωση ότι στο όρος Άθως ζούσαν μόνο άντρες είναι λάθος. Μάλλον θα
πρέπει οι αρθρογράφοι να μας εξηγήσουν για ποίο λόγο δεν το αναφέρουν.
Είναι ύποπτο να ξεκινάς την Ιστορία της Ελλάδος από τους μοναχούς…. Από
την μυθολογία μαθαίνουμε ότι το όρος είχε παραχωρηθεί από τον Δία στην
„χρυσόθρονον αγνήν Αρτέμιδα”. Σε πολλούς είναι επίσης γνωστό ότι λέγεται
και ο „κήπος της Παναγίας”, και πρωτύτερα ονομαζόταν „ο κήπος της
Αρτέμιδος”. Μάλιστα ο αρχιμανδρίτης Ανδρέας Αγιορείτης ο οποίος έζησε
μία δεκαετία σε Σκήτη αναφέρει ότι βρέθηκε εκεί νόμισμα με απεικόνιση
της θεάς Αρτέμιδος. Επίσης ο Παυσανίας (Αρκαδικά 31,8) αναφέρει ότι σε
ιερά αφιερωμένα σε θεές επιτρεπόταν η είσοδος σε γυναίκες αλλά σε άνδρες
μόνο μία φορά τον χρόνο.
Γυναικεία ιερατικά αξιώματα
Τα ιερατικά αξιώματα των γυναικών ήταν: Ιέρεια, Πρωθιερέα, Μυσταγωγός,
Υδρανός (για βάφτιση), Παναγείς (πάναγνες), Ιεροφάντιδες, Ιεαραπόλοι,
Αρχιέρεια, Προμάντις.
Γιορτές γυναικών
Ανθεσφόρια ( Ηροσάνθεια), Γυναικοθύνθια (Αλεαία), Εκδύσια (Αποδύσια), Ενδυμάτια,
Ηρώα, Ηραία Θύεια: Οι γυναικείοι Ολυμπιακοί αγώνες, Θυίεια, Μύσια,
Τιτθηνίδια, Μύσια, Καρυάτεια.
Στα Καρυάτεια, στην πόλη Καρυές της Αρκαδίας όμορφες γυναίκες έδειχναν τα κάλλη τους σε άνδρες και επιλέγανε έναν για σύζυγο.
Πηγή: Mysteries
Πηγή: http://fadedstar69.blogspot.com/2012/01/blog-post_1232.html#ixzz1u7...
Elke gek zijn gebrek
|
| |
| |
| margarita | Date: Τετάρτη, 14-ΑΥΓ-2013, 0:48 AM | Message # 14 |
|
Ο βασιλιάς των μελών
Group: "Εσπερίτες"
Messages: 12902
Status: Offline
| μπέρδεψα τις θεές !!!!!
"Στο τέλος, αυτό για το οποίο μετανιώνουμε περισσότερο είναι οι προσπάθειες τις οποίες ποτέ δεν κάναμε"
|
| |
| |
| Πανδαιμονιον | Date: Τετάρτη, 14-ΑΥΓ-2013, 0:53 AM | Message # 15 |
|
Ο βασιλιάς των μελών
Group: "Εσπερίτες"
Messages: 1684
Status: Offline
| Quote (margarita) μπέρδεψα τις θεές !!!!!
Αλλα πεντε πατερημα, προς γνωσιν και συμμορφωσιν...
Χαχαχαχααχα
Elke gek zijn gebrek
|
| |
| |
