Ιδέες που ακούγονται τρελές και που αποσκοπούν στο να σώσουν τον πλανήτη μας, εξετάζονται πλέον σοβαρότερα από κορυφαίους επιστήμονες, πράγμα που αποτελεί σημάδι της γενικότερης ανησυχίας τους για υπερθέρμανση της γης και επιθυμία για ένα εναλλακτικό σχέδιο, στην περίπτωση που τα πράγματα πάνε πολύ στραβά με τη γη. Πόσο τρελές όμως είναι αυτές οι ιδέες;

Υπάρχει η ιδέα του τεχνητού ηφαιστείου, που εκσφενδονίζει γιγατόνους από θειάφι στον αέρα. Η διαστημική ηλιακή ασπίδα, κατασκευασμένη από τρισεκατομμύρια μικρών ανακλαστήρων μεταξύ της γης και του ήλιου, φιλοδοξεί να μειώσει ελαφρώς τη θερμοκρασία του πλανήτη. Ή το δάσος που αποτελείται από ακαλαίσθητα τεχνητά δέντρα, που σκοπεύουν να «ρουφάνε» το διοξείδιο του άνθρακα από τον αέρα. Και τέλος, το σχέδιο Geritol, το οποίο αφορά τη ρήψη σκόνης σιδήρου στους ωκεανούς, ώστε να αναπτυχθεί το φυτοπλαγκτόν που απορροφά το διοξείδιο του άνθρακα.

«Βέβαια, αυτές είναι λύσεις απόγνωσης», δήλωσε ο Stephen Schneider, καθηγητής του πανεπιστημίου του Stanford. «Μοιάζει με πλανητική μεθαδόνη για τον εξαρτημένο από ηρωίνη πλανήτη μας. Είναι μία πεσιμιστική οπτική, που αποκλείει ακόμα και την άποψη ότι μπορούμε να εμπιστευτούμε τις αντιδράσεις του πλανήτη μας, που δε θα αφήσουν τίποτε να πάει στραβά».

Η NASA ολοκληρώνει μία αναφορά, που περιλαμβάνει πολλές από αυτές τις ιδέες και έχει ξοδέψει 75.000 δολάρια για να σχεδιάσει έστω και χονδροειδώς, λεπτομέρειες για την κατασκευή μιας ηλιακής ασπίδας. Ένα από τα κορυφαία κέντρα κατασκευής μοντέλων του κλίματος στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Εθνικό Κέντρο Ατμοσφαιρικής Έρευνας (National Center for Atmospheric Research), τρέχει εδώ και έξι βδομάδες προσομοιώσεις μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών του σεναρίου για το τεχνητό ηφαίστειο και σύντομα θα στραφεί και στη μελέτη του σχεδίου της διαστημικής ομπρέλας.

Και τον τελευταίο μήνα, ο δισεκατομμυριούχος Richard Branson προσέφερε βραβείο αξίας 25 εκατομμυρίων δολαρίων για την πρώτη εφαρμόσιμη τεχνολογική μέθοδο, που θα μπορεί να μειώσει τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα στον αέρα.

Ο Simon "Pete" Worden, ένας από τους βασικότερους επικεφαλείς ερευνητές της NASA, δηλώνει ότι κάποιες από αυτές τις προτάσεις που αντιπροσωπεύουν ένα πεδίο γνωστό με το όνομα γεωμηχανική, έχουν χαρακτηριστεί γενικότερα από μεγαλειώδεις ως ηλίθιες.

Οι επιστήμονες μέχρι προσφάτως ήταν απρόθυμοι να εξετάσουν τόσο παράδοξα σχέδια. Πολλοί φοβούνται ότι θα υπάρχουν απρόσμενες παρενέργειες, ενώ κάποιοι άλλοι ανησυχούν πως οι μέθοδοι αυτοί θα εμποδίσουν τη μείωση του φαινομένου του θερμοκηπίου, που αποτελεί και τον πραγματικό τρόπο για να καταπολεμηθεί η υπερθέρμανση του πλανήτη. Σύμφωνα με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Calgary, και κορυφαίου ερευνητή στην γεωμηχανική David Keith, αυτές οι προσεγγίσεις δεν αποτελούν εναλλακτικές λύσεις για να μειωθεί η μόλυνση.

Τον περασμένο μήνα, ο Ralph Cicerone, πρόεδρος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών (National Academy of Sciences) δήλωσε στο μεγαλύτερο εθνικό συνέδριο για την επιστήμη, πως πρέπει να γίνει μεγαλύτερη έρευνα στο πεδίο αυτό, αλλά δε θα πρέπει ακόμα να γίνει κάποια δράση.

Ας δούμε όμως στη συνέχεια, κάποιες από τις «τρελές» ιδέες:

Το σχέδιο Geritol
Μια ιδιωτική εταιρία εργάζεται ήδη μ' αυτό το σχέδιο. Κάποιοι ερευνητές το χαρακτηρίζουν ως πολλά υποσχόμενο, ενώ άλλοι ανησυχούν για τα κατάλοιπα που μπορεί να αφήσει στην ατμόσφαιρα.

Η Planktos Inc. στο Foster City στο Calif, πριν από λίγο καιρό παρουσίασε το σκάφος της το Weatherbird II, σε μία διαδρομή στο ειρηνικό ωκεανό, με στόχο να ρίξει 50 τόνους σκόνης σιδήρου. Ο σίδηρος θα ανέπτυσσε πλανκτόν σε άνθη φυκιών, που θα απορροφούσαν το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα.

Η ιδέα της διασποράς σιδήρου στον ωκεανό, ώστε να ενισχυθεί η ανάπτυξη φυσικού πλανκτόν σε ένα σύστημα από φύκια, είχε δοκιμαστεί σε μικρή κλίμακα αρκετές φορές από το 1990 και μετά. Είχε σημειώσει και επιτυχίες αλλά και αποτυχίες.

Ο George Russ, που είναι υπαρχηγός της επιχείρησης για την εταιρία Planktos, είπε ότι το σκάφος θα δοκιμάσει το σχέδιο σε μεγαλύτερη κλίμακα, ρίχνοντας με τη βοήθεια μιας μάνικας, ένα μείγμα από σκόνη κόκκινου σιδήρου και νερού μέσα στη θάλασσα.

Το σχέδιο κέρδισε κάποια αξιοπιστία, όταν μνημονεύτηκε στην επίσημη αναφορά που έγινε το 2001 από το διακυβερνητικό πάνελ για την αλλαγή του κλίματος, που το χαρακτήρισε ως πιθανό τρόπο για τη μείωση του διοξειδίου του άνθρακα.

Σύμφωνα με την παραπάνω αναφορά, μικρά πειράματα έδειξαν χωρίς αμφιβολία, πως υπήρχε βιολογική απόκριση στην προσθήκη του σιδήρου σε θαλάσσιες περιοχές. Το πλανκτόν χρησιμοποίησε τον σίδηρο για να φωτοσυνθέσει, απορροφώντας αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου από την ατμόσφαιρα και αναπτύχθηκε ταχύτατα. Σχηματίζει έναν πηχτό πράσινο χυλό από κάθε είδους φύκια που απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα, φιλοξενεί θαλάσσια ζωή και έλκει το διοξείδιο.

Ωστόσο, στην διεθνή αναφορά για το κλίμα, δόθηκε επίσης σημασία για τις οικολογικές συνέπειες μίας μεγάλης κλίμακας υλοποίησης του σχεδίου αυτού.

Ο Tim Barnett, φυσικός θαλάσσης στο ινστιτούτο ωκεανολογίας του Scripps, ανέφερε πως η σπορά σιδήρου σε μεγάλη κλίμακα, θα μπορούσε να μεταβάλλει την κρίσιμη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ της επιφάνειας της θάλασσας και των βαθύτερων υδάτων και να προκαλέσει δραματικές επιπτώσεις στη θαλάσσια ζωή.

Την ίδια στιγμή, ο Cicerone, κλιματολογικός επιστήμονας και πρόεδρος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών, που είναι επίσης υποστηρικτής της έρευνας στη γεωμηχανική, δήλωσε ότι το σχέδιο Geritol είναι πολλά υποσχόμενο. Παρολαυτά σημείωσε πως τέτοιες δράσεις που μπορεί να γίνουν από μία εταιρία ή μια χώρα, θα έχουν διεθνείς επιπτώσεις.

Ο George Russ της Planktos είπε πως η εταιρία του έχει προβεί σε διαβουλεύσεις με πολλές κυβερνήσεις και ακολουθεί απλά την προηγηθείσα επιστημονική έρευνα. Δήλωσε, πως η εταιρία του θα ρίξει τη σκόνη σιδήρου σε ανοιχτές διεθνείς θάλασσες κι έτσι δε χρειάζεται να πάρει άδειες. Ακόμα σημαντικότερο είναι, σύμφωνα με τον George Russ, ότι η ποσότητα της σκόνης σιδήρου που σχεδιάζει να διοχετεύσει στη θάλασσα είναι ελάχιστη αν συγκριθεί με τον όγκο των ωκεανών και δεν παρουσιάζει κάποια απειλή. Θεωρεί ότι είναι άδικο να κατακρίνεται το σχέδιο αυτό μέσω της γεωμηχανικής, δηλώνοντας συνάμα ότι η εταιρία του προσπαθεί απλώς να επαναφέρει τον ωκεανό σε μία «πιο οικολογική, φυσιολογική και ισορροπημένη κατάσταση».

«Είμαστε μια "πράσινη" λύση» πρόσθεσε.
Υπάλληλοι της εταιρίας Planktos λένε, πως για κάθε τόνο σιδήρου που θα χρησιμοποιηθεί, θα απορροφηθούν 100.000 τόνοι άνθρακα στον ωκεανό. Τελικά, εάν αυτή η πρώτη μεγάλης κλίμακας δοκιμή πετύχει, ο Russ ελπίζει να αφαιρέσει 3 δισεκατομμύρια τόνους άνθρακα από την ατμόσφαιρα της γης, το μισό δηλαδή από όσο χρειάζεται να αφαιρεθεί. Κάποιοι επιστήμονες θεωρούν τη δήλωση αυτή υπερβολική.

Τεχνητά δέντρα (συλλογή αέρος) στο Μόντρεαλ

Τεχνητό ηφαίστειο
Όταν πριν από 16 χρόνια στις Φιλιππίνες έγινε έκρηξη στο βουνό Pinatubo, το αποτέλεσμα ήταν να κρυώσει η γη για περίπου έναν χρόνο, διότι τα μικροσκοπικά θειούχα σωματίδια που μαζεύτηκαν στα ψηλά στρώματα της ατμόσφαιρας αντανακλούσαν ποσοστό της ηλιακής ακτινοβολίας.

Αρκετοί κορυφαίοι επιστήμονες, από τον νομπελίστα Laureate Paul Crutzen μέχρι τον σύγχρονο πολεμιστή του πυρηνικού ψυχρού πολέμου Edward Teller, πρότειναν πως θα μπορούσε να γίνει κάτι παρόμοιο με τεχνητό τρόπο, ώστε να μειωθεί η υπερθέρμανση της γης.

Χρησιμοποιώντας μηχανές εκτόξευσης, κανόνια ή μπαλόνια για να διοχετεύσουν θειούχα σωματίδια στον αέρα, οι άνθρωποι θα μπορούσαν να μειώσουν τη θερμότητα που δέχεται η γη από τον ήλιο, αυξάνοντας την τρέχουσα θειούχα μόλυνση μόνο κατά ένα μικρό ποσοστό, είπε ο Tom Wigley του Εθνικού Κέντρου Ατμοσφαιρικής Έρευνας National Center for Atmospheric Research).

«Είναι ζήτημα που αφορά τη λιγότερο κακή, από δύο δεδομένα άσχημες λύσεις» δήλωσε.

Επιστήμονες του Κέντρου Ατμοσφαιρικής Έρευνας μελετούν την ιδέα αυτή, μέσω ενός κλιματολογικού μοντέλου που τρέχει σε υπολογιστή. Σύμφωνα με τον επιστήμονα Caspar Ammann, τα αποτελέσματα δεν είναι εγγυημένα και σίγουρα καθόλου εύκολα, ιδιαίτερα αν υπολογιστεί ότι θα χρειαστούν δεκάδες χιλιάδων τόνοι θειούχων σωματιδίων, που θα διοχετεύονται στον αέρα κάθε μήνα. Επίσης ως λύση δεν είναι οικονομική και όπως λέει ο Amman, αντί να επενδυθούν τόσα πολλά σε μια τέτοια λύση, θα ήταν πολύ πιο απλό και πρακτικό να γίνουν επεμβάσεις στους παράγοντες εκείνους που δημιουργούν πρωτογενώς το πρόβλημα.

Και αυτή η λύση, όπως και η λύση της ηλιακής ομπρέλας, ενώ θεωρείται ότι μπορούν να μειώσουν τη θερμοκρασία της γης, δε θα μπορούσαν να μειώσουν το διοξείδιο του άνθρακα. Έτσι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν την δραματική αύξηση της οξύτητας των ωκεανών της γης, η οποία αποτελεί επίπτωση της υπερθέρμανσής της, λένε επιστήμονες. Πράγμα που βλάπτει τη θαλάσσια ζωή και ιδιαίτερα τους κοραλλιογενείς υφάλους.

Παρολαυτά, ο David Keith των Calgary εξετάζει σοβαρά το όλο σχέδιο. Ελπίζει να βρει ένα πιο αποδοτικό χημικό, για να διοχετευθεί στην ατμόσφαιρα εάν υπάρξει επείγουσα ανάγκη.

Ηλιακή ομπρέλα
Όσον αφορά τα πιο ριζοσπαστικά σχέδια, δύσκολο είναι να συναγωνιστή κανείς αυτά του Roger Angel. Το περασμένο φθινόπωρο, ο αστρονόμος του πανεπιστημίου της Αριζόνα πρότεινε μια λύση που ο ίδιος αποκάλεσε «ηλιακή σκιά» (sun shade). Θα απαρτιζόταν από ένα σύννεφο μικρών διαστημικών σκαφών σε σχήμα μπάλας του Frisbee, τα οποία θα παρεμβαλλόντουσαν μεταξύ της γης και του ήλιου σχηματίζοντας μια ομπρέλα, μειώνοντας έτσι τη θερμότητα που έρχεται από τον ήλιο.

«Στην πραγματικότητα μοιάζει σαν έναν διακόπτη που θα μπορεί να μειώσει κατά δύο τις εκατό την ακτινοβολία που έρχεται από τον ήλιο» δήλωσε.

Το επιστημονικό υπόβαθρο που απαιτείται για την κατασκευή των σκαφών, η πυραυλική τεχνολογία για την εκτόξευσή τους και τα υλικά για την κατασκευή της ηλιακής ασπίδας έχουν καθοριστεί, σύμφωνα με τον Angel.

Αυτοί οι σχεδόν επίπεδοι δίσκοι θα ζυγίζουν λιγότερο από 30 γραμμάρια ο καθένας, θα έχουν πλάτος 3 εκατοστά και θα διαθέτουν τρεις μικρές προεξοχές που θα εξυπηρετούν τον έλεγχο των σκαφών αυτών. Περίπου 800.000 από αυτά θα είναι συνδεδεμένα με κάθε πυραυλική άκατο. Θα χρειαστούν 16 τρισεκατομμύρια τέτοιων μικρών σκαφών, που αντιστοιχούν σε 20 εκατομμύρια πυραύλων που θα τα μεταφέρουν. Ο Angel υπολογίζει ότι το συνολικό βάρος του υλικού που θα χρειαστεί για να σχηματιστεί η ηλιακή ομπρέλα θα είναι 20 εκατομμύρια τόνοι. Το συνολικό κόστος υπολογίζεται ότι θα φτάσει τουλάχιστον τα 4 τρισεκατομμύρια δολάρια, εάν εφαρμοστεί το σχέδιο για 30 χρόνια.

«Το συγκρίνω με την αποστολή ανθρώπων στον Άρη. Πιστεύω ότι και τα δύο αυτά σχέδια είναι της ίδιας κλίμακας», δήλωσε ο Angel. Δεδομένου του κινδύνου που διατρέχει η γη, ο Angel πιστεύει ότι το συγκεκριμένο σχέδιο είναι σχεδόν τόσο σημαντικό όσο η αποστολή ανθρώπων στον Άρη.

Τεχνητά δέντρα
Στην επιστημονική ορολογία το σχέδιο αυτό είναι γνωστό ως «συλλογή αέρος». Τα μηχανήματα όμως που χρησιμοποιούνται για το σκοπό αυτό ονομάζονται τεχνητά δέντρα, αν και οι συσκευές αυτές δε μοιάζουν καν με δέντρα. Έχουν σχεδιαστεί για να μιμηθούν το ρόλο των δέντρων στην απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα, αλλά σε μία προσομοίωση της εικόνας τους φαίνονται σα μια χονδροειδής μηχανή φτιαγμένη με αρκετό ατσάλι.

Σχεδόν πριν από μία δεκαετία, ο καθηγητής του πανεπιστημίου της Columbia Klaus Lackner, είχε αυτήν την ιδέα στα πλαίσια μιας απλής επιστημονικής εργασίας που έπρεπε να κάνει η κόρη του για το σχολείο της: να δημιουργηθούν φίλτρα αέρος που θα απορροφούσαν το διοξείδιο του άνθρακα από τον αέρα, χρησιμοποιώντας χημικούς απορροφητήρες και ακολούθως να συμπιέζουν το διοξείδιο του άνθρακα σε υγρή μορφή ή συμπιεσμένο αέριο, που θα μπορεί να μεταφερθεί αλλού. Όταν η κόρη του μπόρεσε να εφαρμόσει το σχέδιο αυτό σε μικρή κλίμακα, ο Lackner αποφάσισε να ερευνήσει εάν κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει για ολόκληρο τον πλανήτη.

Αντλώντας έμπνευση από το βραβείο 25 εκατομμυρίων δολαρίων που προσφέρει ο Richard Branson, ο Lackner εργάστηκε στην προσαρμογή της ιδέας. Θέλει να αναπτύξει ένα μεγαλύτερο φίλτρο, που θα μπορούσε να απορροφήσει το διοξείδιο του άνθρακα από τον αέρα. Μια άλλη χημική αντίδραση θα προσλαμβάνει τον άνθρακα από το απορροφητικό υλικό και μετά μία τρίτη διαδικασία θα αλλάζει το αέριο του θερμοκηπίου σε μία μορφή που θα μπορεί να απορριφθεί.

Θεωρητικά θα χρειαστεί να υπάρχει άνεμος και αρκετή ποσότητα ενέργειας για να λειτουργήσουν οι συσκευές συλλογής αέρα. Θα υψώνονται σαν πύργοι κινητής τηλεφωνίας, φτάνοντας περίπου τα 60 μέτρα, με διαφόρων μεγεθών τετράγωνα φίλτρα στην κορυφή. Ο Lackner οραματίζεται να τοποθετήσει πιθανότατα 100.000 από τα «δέντρα» αυτά κοντά σε τουρμπίνες αιολικής ενέργειας.

Ακόμα κι αν κάθε φίλτρο είχε μονάχα το μέγεθος μιας τηλεόρασης, θα μπορούσε κάθε χρόνο να αποσπάσει περίπου 25 τόνους διοξειδίου του άνθρακα από το αέρα, που είναι περίπου όσο παράγει ένας αμερικάνος κάθε χρόνο. Το διοξείδιο του άνθρακα θα μετατρεπόταν στη συνέχεια σε υγρό ή αέριο και θα απομακρυνόταν από τις συσκευές συλλογής αέρος. Σύμφωνα με τον Lackner, το μεγαλύτερο κόστος του σχεδίου βρίσκεται πιθανότατα στην απόρριψη του διοξειδίου που θα έχει συλλεχθεί.

Η απόρριψη του διοξειδίου του άνθρακα, συμπεριλαμβανομένου και εκείνου που προέρχεται από τα καύσιμα που γίνονται από απολιθώματα, είναι ένα σημαντικό ζήτημα που απασχολεί την επιστημονική και τεχνολογική έρευνα. Συζητείται να θαφτεί κάτω από το έδαφος, κάτω από παλιές πετρελαιοπηγές ή βαθιά κάτω από το βυθό της θάλασσας. Η κυβέρνηση του Bush, που δεν αρέσκεται σε πολλές από τις ιδέες της γεωμηχανικής, ξοδεύει εκατοντάδες εκατομμύρια δολαρίων για την απόρριψη του διοξειδίου του άνθρακα, κυρίως όμως όσον αφορά τα κατάλοιπα των καυσίμων.

Πηγή:Esoterica.gr