Ανυψωτική μηχανή («γέρανος») του αρχαίου θεάτρου (από την εποχή του Αισχύλου) που χρησιμοποιόταν για την εντυπωσιακή αιώρηση και κάθοδο στη σκηνή καθοριστικών για τη δράση του έργου προσώπων (π.χ. ήρωες, θεοί, κ.ά), αλλά και σπανιότερα βαρύτερων φορτίων (π.χ. άρματα ή άλογα με αναβάτες, εξέδρες με το χορό, κ.ά.). Σύμφωνα με το συγκερασμό βιβλιογραφικών και αγγειογραφικών πληροφοριών αποτελούνταν από μία μακριά αρθρωτή δοκό που στηριζόταν σε μια περιστρεφόμενη κατακόρυφη δοκό. Το φορτίο ανυψωνόταν με σχοινί («αιώρα») μέσω τροχαλίας και χειροκίνητου βαρούλκου που βρίσκονταν εκατέρωθεν της δοκού. Η δοκός έφερε αντίβαρο για την εξισορρόπηση του αναρτώμενου φορτίου. Η μηχανή ήταν τοποθετημένη πίσω από τη σκηνή κοντά στην αριστερή πάροδο σε οριζόντια σχεδόν θέση. Ο χειριστής της μηχανής («μηχανοποιός»), αφού εξισορροπούσε το φορτίο (με αντίβαρα), ασκούσε (μέσω των χειρολαβών) την απαιτούμενη κλίση και στη συνέχεια την απαιτούμενη περιστροφή στη δοκό ώστε το φορτίο να βρεθεί πάνω από το μέσον του προσκηνίου. Ένας τροχός στο άκρο της υπερσταθμισμένης δοκού ίσως διευκόλυνε το χειριστή στην περιστροφή της. Όταν η δράση το απαιτούσε εκτελούσε και κλυδωνισμούς στο σταθμισμένο φορτίο. Τέλος εναπόθετε το φορτίο στο προσκήνιο με τη βοήθεια του βαρούλκου.