Ένας από τους συνηθέστερους μύθους των Αρχαίων Ελλήνων θέλει τη Μέλισσα να είναι αρχικά μία υπερήλικη ιέρεια της θεάς Δήμητρας. Η ηλικιωμένη γυναίκα ήταν ιδιαιτέρως ευσεβής και εργατική. Η παροιμιώδης ευλάβειά της είχε συγκινήσει ακόμα και την ίδια τη Δήμητρα.
Η θεά κρίνοντας ότι η γριά Μέλισσα ήταν αξιόπιστη και άξια για το έργο που επιτελούσε, αποφάσισε να της κάνει ένα ιδιαίτερο δώρο. Συγκεκριμένα τη μύησε η ίδια στα πιο απόκρυφα μυστήριά της, αλλά η Μέλισσα δεν μπορούσε να τα αποκαλύψει σε κανένα άτομο.
Οι υπόλοιπες γυναίκες γνώριζαν το ιδιαίτερο προνόμιο της Μέλισσας και ήθελαν να γίνουν κοινωνοί αυτών των απόκρυφων γνώσεων. Όλες ήθελαν να μάθουν τα θεϊκά μυστικά και τις ιδιαίτερες τελετουργίες προς τιμήν της Δήμητρας. Αλλά η Μέλισσα τηρώντας μία ακλόνητη στάση ποτέ δεν αποκάλυψε τις γνώσεις που της εμπιστεύθηκε κατ' ιδίαν η Δήμητρα. Οι υπόλοιπες γυναίκες εξοργίστηκαν από την άρνηση της Μέλισσας και σε μία στιγμή υπό το κράτος της φρενήρους οργής διαμέλισαν σε πολλά μικρά κομμάτια τη δύστυχη γριούλα ιέρεια.
Η Δήμητρα όταν συνειδητοποίησε το κακό που είχε γίνει εξοργίστηκε αφάνταστα και τιμώρησε τις γυναίκες πολύ αυστηρά εξαπολύοντας έναν φονικό λοιμό και ταυτοχρόνως από τα κομμάτια της Μέλισσας δημιουργήθηκαν ολόκληρα σμήνη από μικρά εντυπωσιακά έντομα. Αυτά ήταν οι μέλισσες.
Στην Αρχαιότητα οι ιέρειες της Δήμητρας η οποία είχε ιδιαίτερη σχέση με τη γεωργία, πήραν το όνομα Μέλισσες. Η κυψέλη και τα έντομα μέλισσες έγιναν πολλάκις ιδιαίτερο σύμβολο κοινωνικής οργανώσεως, αποικισμού και Εφέσιων νομισμάτων. Επιπροσθέτως, εκτός από την περίπτωση της Δήμητρας και οι ιέρειες με τους αρχιερείς της Εφεσίας Αρτέμιδος είχαν παραπλήσια ονόματα (ιέρειες = Μέλισσες, αρχιερεύς = Άναξ των Μελισσών = Εσσήν). Τέλος, ακόμα και η Πυθία των Δελφών είχε αποκτήσει το σπάνιο προσωνύμιο "Δελφία Μέλισσα" γεγονός το οποίο υποδεικνύει την εντύπωση την οποία προξενούσε το συγκεκριμένο έντομο.
